PrO stelt voor om een discussie te voeren over het uitvoeren van een Vertrouwensexperiment met de bijstand.
Probleemstelling:
Met de invoering van de participatiewet zijn de verplichtingen en boetes voor bijstandsgerechtigden nog verder aangescherpt. Vooral ook voor de groep langdurig werklozen. Het uitgangspunt waar deze verdere landelijke aanscherping op is gebaseerd – namelijk dat bijstandsgerechtigden niet de juiste keuzes zouden (willen) maken – is nooit getoetst en wordt breed in twijfel wordt getrokken.
Alle door bijstandsgerechtigden verworven inkomsten volgens de participatiewet moeten 100% worden gekort op de bijstandsuitkering, wat de stimulans om betaald werk te gaan verrichten niet ten goede komt. Het zou interessant zijn te zien wat de effecten zijn van het weghalen van de armoedeval en verplichtingen voor langdurig bijstandsgerechtigden.
Bijstandsgerechtigden ervaren vaak een gebrek in vertrouwen en beperking van hun eigen regie om stappen op de participatieladder en zelfredzaamheidsmatrix te zetten, mede door de sterke afhankelijkheidsrelatie van de gemeente. Daarnaast wordt de grote complexiteit aan regels ervaren als weinig stimulerend. Ook werkgevers ervaren problemen bij de regelgeving zoals die nu geldt. Het doel zou moeten zijn om meer vanuit stimulans en intrinsieke motivatie te werken, en minder vanuit verplichtingen en straffen. Het perspectief van de inwoner zou leidend moeten zijn, waardoor beter maatwerk kan worden geboden.
Wij zijn er van overtuigd dat juist deze benadering – namelijk het geven van vertrouwen en ruimte om eigen keuzes te maken aan de groep langdurig bijstandsgerechtigden – tot positieve effecten voor deze bijstandsgerechtigden, hun gezinnen en de samenleving zal leiden.
Beleid gemeente Oisterwijk:
In het beleidsplan ‘Goed voor Elkaar’ heeft de gemeenteraad de volgende visie en beleidsuitgangspunten vastgesteld:
‘Meedoen aan de samenleving door betaald of onbetaald werk te doen vergroot de eigen waarde van mensen en draagt bij aan hun geluksgevoel. Werk is essentieel voor mensen, voor het functioneren van de arbeidsmarkt en voor de economie. Zelfredzaamheid door betaalde arbeid staat voorop. Als dat niet mogelijk is, dan biedt onbetaalde arbeid in ruil voor een uitkering een goed alternatief.’
Hierbij wordt uitgegaan van onderstaande uitgangspunten voor de uitvoering van de participatiewet:
Experiment:
Door middel van een experiment zou de gemeenteraad het College kunnen laten onderzoeken wat het effect is van minder verplichtingen, het wegnemen van de armoedeval en het geven van meer mogelijkheden om ambities waar te maken aan bijstandsgerechtigden. Bij effecten gaat het om effecten op uitstroom naar een vorm van werk en participatie in de maatschappij en mantelzorg en effecten op financiële zelfredzaamheid en welbevinden van mensen.
Een experiment is momenteel relevant, omdat het inzicht kan geven in de effecten van diverse aanpakken gericht op het activeren van bijstandsgerechtigden in de Participatiewet. In de uitwerking zou gekozen kunnen worden voor variatie, een aanpak, waarin bijstandsgerechtigden ontheven worden van de sollicitatieplicht en waarbij zij een prikkel krijgen om zelf bij te verdienen. Daarnaast een aanpak waarbij bijstandsgerechtigden ontheven worden van de sollicitatieplicht en daarnaast gemotiveerd worden door ze extra aandacht en ruimte te geven hun ambities na te streven. Daarbij zou binnen deze groep getoetst moeten worden het effect van extra aandacht en ruimte voor intrinsieke motivatie en ambitie.
Ook op langere termijn is een dergelijk experiment relevant: de komende jaren verandert de arbeidsmarkt ingrijpend. De verwachting is dat de vraag naar arbeid sterk zal afnemen. Eenvoudig werk en in toenemende mate meer complexe activiteiten kunnen in toenemende mate door robots en computers worden uitgevoerd. Dit heeft ingrijpende economische en maatschappelijke consequenties en maakt een andere manier van kijken naar werk en inkomen nodig. Dit vraagt om een visie op de wijze waarop de gemeente mensen in de bijstand activeert en dit bijdraagt aan maatschappelijke participatie en welbevinden. Meer zicht op effecten van het geven van aanpakken van de P-wet is in dit licht belangrijk.
De gemeenten Utrecht, Groningen, Tilburg, Eindhoven en Wageningen zijn al gestart met een dergelijk experiment. Wellicht dat aansluiting gevonden kan worden bij de aanpak van één van deze gemeenten.
Discussiepunten:
[author] [author_image timthumb=’on’]http://www.pro-oisterwijk.nl/wp-content/uploads/2014/12/Jan-de-Laat.jpg[/author_image] [author_info]Door
Jan de Laat, raadslid en commissielid Inwonerszaken[/author_info] [/author]
Laat hier je email adres achter.
