Wat doet de veehouderij voor de gezondheid van omwonenden?
Op deze vraag is, na een uitgebreid onderzoek, een uitgebreid rapport gekomen, waar Hans Pijnaker een samenvatting van maakte. Deze samenvatting leest u hieronder. Het volledige rapport vind u op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
RAPPORT INTENSIEVE VEETEELT EN VOLKSGEZONDHEID.
o.l.v. Utrecht Universiteit
Samenvatting Hans Pijnaker
Uit onderzoek blijkt dat omwonenden van veehouderijen meer luchtwegklachten hebben, zoals hoesten en piepende adem. De onderzoekers stelden vast: 1)Meer longontstekingen.2)Verminderde longfunctie.3)Meer risico op dierziekten die overgaan op de mens door blootstelling aan stoffen uit de veehouderijen.4)Opvallend hogere aantallen van eczeem bij kinderen van 0-4 jaar in verdichte gebieden.5) Ernstige toename van de longziekte COPD bij ouderen.6) Uitstoot van 86% van amoniak bij de veehouderij tegenover uitstoot van 2% bij de industrie. Amoniak verbindt zich met stikstofoxiden, waardoor stofdeeltjes zich beter aan elkaar hechten en zich over honderden kilometers kunnen verplaatsen. In Europa wordt de helft van de vroegtijdige sterfte veroorzaakt door amoniak-uitstoot uit de veehouderij.7) Rond landbouwgebieden nemen planten- en diersoorten sterk af en daarmee de bijen en andere bestuivers die nodig zijn voor de fruit- en groententeelt.
Rond de intensieve veehouderijen zijn hoge concentraties fijnstof en endotoxinen gevonden, veel hoger dan in steden. Dit blijkt afkomstig van de veehouderijen, met name varkens en pluimvee. In die fijnstof bleek de Q-koortsbacterie nog steeds te huizen. Rond de varkensbedrijven zitten ook hoge concentraties MRSA-bacteriën.
Ruim 120.000 mensen werden via huisartsen onderzocht en vergeleken met 80.000 mensen uit andere delen van Nederland. In Noord-Brabant en Limburg zien huisartsen vaker longontsteking, Q-koortsachtige klachten en eczeem bij kinderen. Het valt op dat alle aandoeningen van de luchtwegen die verband houden met intensieve veehouderij ( astma, COPD, bovenste luchtweginfecties, hooikoorts, longontsteking en Q-koortsachtige klachten) vaker voorkomen sinds 2006. Mensen die al een chronische ziekte van de luchtwegen hebben ( astma en COPD), hebben meer kans op ernstiger complicaties.
Kijken we naar de mate van blootstelling aan veehouderijen en gezondheid dan blijkt dat bij blootstelling aan pluimvee er veel COPD voorkomt. Ook tussen het aantal megastallen en gezondheid is een relatie. Zo werd er méér COPD gevonden als er een megastal in het postcodegebied stond. En méér longontsteking en eczeem bij megastallen met geiten. Bij een megastal die grenst aan een woongebied blijkt een sterke relatie tussen veehouderij en gezondheid, met name voor infecties aan de bovenste luchtwegen. Het meest weer bij geiten.
Bij hogere blootstelling aan fijnstof van varkens en geiten is er méér longontsteking en nog meer Q-koorts. Pneumonie, een complicatie bij Q-koorts, wordt vaker bij geitenbedrijven gezien, maar hangt ook samen met de aanwezigheid van pluimvee.
Conclusies:
Er is méér blootstelling aan fijnstof, micro-organismen en endotoxinen rond intensieve veehouderijen. Daarbij is er een hoge blootstelling aan micro-organismen en endotoxinen bij varkenshouderijen en pluimveebedrijven. Op korte afstand veroorzaakt dit effecten op het ademhalingsorgaan. Op meerdere locaties werden Q-koortsbacteriën en MRSA gevonden. Rond intensieve veehouderijen werden meer longontstekingen gevonden. Mensen met astma en COPD hebben méér complicaties, met name infecties aan de bovenste luchtwegen en longontsteking. Longontsteking komt vaker voor rond intensieve veehouderijen en is verhoogd bij geiten en pluimvee. Q-koorts en geiten gaan sterk samen.
Nader onderzoek is dringend nodig, omdat het huidige onderzoek toch te beperkt was: te weinig meetlocaties en meetsessie. Op meer locaties moet worden gemeten (verschillende typen bedrijven) en bij meer activiteiten (uitrijden van mest, diertransporten).
Uit de media nemen we veel onrust waar over het veeteeltbeleid. In NRC van 30-10-15 stellen 20 Brabantse wethouders o.l.v. wethouder Kuijken uit De Pielis dat er onvoldoende aandacht is voor volksgezondheidseffecten bij het veeteeltbeleid. Ze zeggen de gezondheid van de burgers niet meer te kunnen garanderen. Ook 18 Brabantse huisartsen sloegen in NRC van 18-11-15 alarm, omdat er nieuwe bacteriën opduiken uit de intensieve veeteelt en chronische blaasontstekingen die niet meer reageren op antibiotica. De Tilburgse hoogleraar Bestuurskunde, Prof v/d Brink, verwijt politici en bestuurders daarom een morele leegte, omdat ze economische belangen voorrang geven boven volksgezondheid.