Inspirerend keukentafelgesprek over cultuur
Op 6 december vond ons tweede keukentafelgesprek plaats. Dit keer over cultuur. Vertegenwoordigers van 10 culturele instellingen zaten aan de keukentafel die opgesteld was in de Krekul. Het was een inspirerend gesprek tussen betrokkenen die allen het beste voor hebben met de gemeente Oisterwijk.
Het terugnemen van het raadsvoorstel door een meerderheid van de Raad verbaasde niet alleen onze fractie, maar zeker ook de cultuursector. Maar het keukentafelgesprek ademde vooral de sfeer van oplossingen zoeken. Dat bleek wel uit de diversiteit aan onderwerpen die besproken werden.
De huidige situatie.
De aanwezigen zijn teleurgesteld in het terugnemen van het raadsvoorstel met de startnotitie om te komen tot een cultuurvisie. De reden van terugtrekken is bij iedereen onduidelijk. Het werd juist positief gevonden dat je gehoord wordt. Het vertrouwen in de politiek heeft door deze situatie een deuk gekregen. Als mogelijke oorzaken worden genoemd: geen financiële risico’s willen lopen, “angst dat er rechten worden ontleend”, in de startnotitie wordt niet gesproken over geld, onwennig met nieuwe vorm van burgerparticipatie, hiërarchische houding van gemeente tegenover een participerende cultuur in de samenleving. Er blijft een beeld hangen van “opnieuw niet serieus genomen worden” en “het gaat alleen om geld”.
Samenwerken in de cultuursector.
Unaniem zijn de aanwezigen bereid tot samenwerking om daarmee nog beter maatschappelijke doelen te realiseren. Het belangrijkste maatschappelijk doel is niet de intrinsieke schoonheid van de kunst, maar het effect dat het werken aan cultuur heeft op de sociale cohesie in de samenleving. Samenwerking moet je niet alleen afspreken, maar ook gewoon samen gaan doen. Als je niet openstaat voor samenwerken kun je geen cultuur maken.
Verder wordt duidelijk ingebracht dat juist in tijden van crisis cultuur van groot belang is om de samenhang in de samenleving te behouden of te vergroten. In tijden van bezuiniging moet je samenwerken om toegevoegde waarde te kunnen bieden. Je kunt elkaar versterken, elkaar opzoeken en aanvullen, je wordt creatiever; e.e.a. in het kader van “meer met minder”. Het geheel is immers meer dan de som der delen. Samenwerking tussen bijvoorbeeld Bibliotheek, Clip en Krekul levert binding op, geeft samenhang en vernieuwing, synergie.
Men is bereid om samenwerkend tot een nieuwe cultuurvisie te komen, zonder dat daar rechten aan worden ontleend. Juist een inventarisatie door het veld van alle mogelijkheden, maakt het de politiek makkelijker een goed kader te scheppen als eerste stap naar een visie om keuzes te maken. Keuzes die straks passen binnen de kerntaken.
Spelregels.
Belangrijk is dat de spelregels, het kader, waarbinnen samenwerking plaatsvindt duidelijk geformuleerd zijn. Deze kunnen worden gemaakt door de cultuursector. Enkele voorbeelden die in dit verband genoemd worden zijn: activiteiten moeten leiden tot meer samenhang in de gemeente, niet samenwerken = geen subsidie, kernwaarden moeten de basis zijn voor een cultuurvisie, geld is een middel geen doel op zich, een cultuurraad om te faciliteren en monitoren. Essentieel is ook communicatie: transparantie, informatie uitwisselen en duidelijk zijn waarom je voor iets wel of niet kiest.
Samenleving kan niet zonder cultuur. Belangrijk zijn dan de beantwoording van vragen als wat is de toegevoegde waarde van cultuur, wat vindt de gemeente belangrijk, hoe gaan ze dit organiseren en inrichten, wat wil de gemeente ondersteunen met financiële middelen en wat niet?
Kernwaarden.
De cultuursector zou zich, net als de gemeente, moeten afvragen wat de missie is “waar toe ben ik op aard”. Belangrijk is de toegevoegde waarde van cultuur scherp te krijgen. Als kernwaarden worden o.a. genoemd Saamhorigheid, Duurzaamheid en Veiligheid. Samenwerken is een middel om deze kernwaarden te realiseren.
Hoe verder?
Er kunnen zich twee situaties voordoen:
1. de startnotitie wordt door de raad aangenomen: dit heeft een ieders voorkeur
2. de startnotitie wordt aangehouden tot na de kerntakendiscussie: in dit geval zal PrO initiatief nemen om een visie te ontwikkelen. De aanwezigen zijn bereid hiervoor input te leveren.
Al met al weer een succesvol keukentafelgesprek. De informele sfeer, grote opkomst en openhartige discussie zijn kenmerkend. Het is een formule voor burgerparticipatie die zeker vaker door PrO zal worden toegepast.