Op 26 mei 2011 stond de gemeenteraadsvergadering in het teken van de Algemene Beschouwingen. Bij die gelegenheid heeft Marjan Bastiaan namens de PrO fractie de volgende eerste termijn uitgesproken:
Voorzitter,Het zal niet makkelijk zijn geweest voor uw College om deze Perspectiefnota te schrijven.
In de rugzak een duidelijke toekomstvisie en kerntaken. Tegelijkertijd geconfronteerd met een meerjarig tekort op de begroting en donkere wolken boven het hoofd als gevolg van het bestuursakkoord waarvan de consequenties nog lang niet helder zijn. Een aantrekkende economie en daarnaast een bezuinigend kabinet.Ga er maar aan staan als College.
Wij vinden het moedig dat u de spagaat van versterken/vernieuwen aan de ene kant en versoberen aan de andere kant niet uit de weg bent gegaan. Het vraagt lastige keuzes waar velen het oneens mee zullen zijn omdat het hen recht in hun bestaan treft, maar het leidt tegelijkertijd ook tot de onvermijdbare weerstand tegen veranderingen. Bezuinigen en vernieuwen gaan nu eenmaal lastig samen.
Mijn fractie heeft de PPN beoordeeld in het licht van de vastgestelde toekomstvisie en de gekozen kerntaken. Telkens hebben we ons de vraag gesteld in welke mate een activiteit uit de PPN bijdraagt aan het realiseren van de visie. Onze algemene beschouwingen zijn kritisch. Niet om deze PPN af te branden – er zitten keuzes in waar we het van harte mee eens zijn – maar om het geheel scherper te krijgen zodat we de visie op Oisterwijk in 2030 kunnen realiseren.
De beschouwingen volgen daarom elementen uit de toekomstvisie Oisterwijk 2030 en niet de hoofdstukken uit de PPN.
Parel in het Groen.
We willen ons in 2030 onderscheiden als Parel in ’t Groen. Het project Groen, schoon en heel lijkt hier op in te spelen. Evenals de investering in de pleinen in Oisterwijk en Moergestel. Het wordt ons niet duidelijk waarom uw College van mening is dat juist deze verbeteringen leiden tot een onderscheidende Parel in ’t Groen. Is dit voldoende om in 2030 het onderscheid te gaan maken? In totaal wordt hier over een periode van drie jaren 900.000 euro voor uitgetrokken. Dat is een forse investering in financieel moeilijke tijden. Is dit volgens u ook een duurzame investering in kwaliteit? Wij hopen van wel, voor dat geld mag je een duidelijk effect verwachten.
Een aantrekkelijke leefomgeving.
Naast het groen, willen we ook een aantrekkelijke leefomgeving, waar het goed leven is. De zorg voor een veilige woonomgeving is een van de belangrijkste kernwaarden en daardoor een speerpunt van uw college.
PrO vindt hiervan weinig terug in de PPN. Wij vinden de inhoud van het programma voor openbare orde en integrale veiligheid aan de magere kant. Natuurlijk vindt PrO een intensieve samenwerking met veiligheidspartners belangrijk. Maar het gaat volgens ons bij de inwoners van Oisterwijk meer om sociale en fysieke veiligheid dan om samenwerking met andere partijen. Verder maken we ons zorgen over de fysieke aanwezigheid van de politie in onze gemeente; mede door het verdwijnen van het politiebureau.
De inzet van BOA’s ondersteunen we en Safe City lijkt ons een doeltreffend en modern middel. Maar is dit alles voldoende om die veilige aantrekkelijke leefomgeving in 2030 te creëren? Het gaat om een investering van meer dan 400.000 euro over vier jaar. Dan moet je wel zeker weten dat je je doel bereikt. Wij willen deze investering onderbouwd zien met duidelijke plannen. PrO krijgt van deze PPN in ieder geval geen “veiliger gevoel”.
Een passend niveau aan voorzieningen.
Zonder twijfel constateren we dat de afgelopen 5 jaren fors is geïnvesteerd in onderwijshuisvesting en het brede scholen netwerk. Daardoor is nu sprake van een passend niveau aan onderwijsvoorzieningen. Elk kind in de gemeente Oisterwijk kan goed onderwijs op maat krijgen, dicht bij huis. En zo hoort het in onze ogen ook. We mogen daar met zijn allen – raad, inwoners, college, onderwijs – terecht heel trots op zijn. Door nu ook te investeren in het voortgezet onderwijs en in het basisonderwijs in Pannenschuur is het plaatje compleet. De basis voor kwaliteitsonderwijs in Oisterwijk is gelegd. Het onderwijsdossier laat zien dat het College in staat is ook in economisch zware tijden ambities overeind te houden en duurzame investeringen in kwaliteit te doen. Van deze investering zullen onze kinderen na 2030 ook nog veel plezier ondervinden. Een belangrijk deel van de visie is ingevuld.
Tegelijkertijd durft het College het aan moeilijke beslissingen te nemen over recreatieve voorzieningen en cultuur. Voorgesteld wordt De Leije te sluiten. Dat is pijnlijk, maar ook in onze ogen onafwendbaar. Gelukkig is er sprake van een sociaal plan waardoor de medewerkers in ieder geval zorgvuldig behandeld zullen worden. We waarderen de inzet van het College om mee te willen denken over een alternatief voor een overdekt zwembad.
De kortingen op cultuureducatie komen in de sector hard aan en dat is heel begrijpelijk. Cultuur is immers het middel om sociale cohesie te vergroten. U stelt voor een cultuurfonds op te richten voor uitgaven die de cultuurparticipatie bevorderen. Het is ons niet duidelijk waar het fonds precies voor dient. Wij zouden de middelen in het fonds vooral willen inzetten voor activiteiten die de sociale cohesie aantoonbaar verbeteren en de netwerksamenleving dichterbij brengen. Genoemde bedragen zouden wat ons betreft ook hoger moeten zijn omdat sociale cohesie een van de belangrijkste pijlers in onze gemeente zal moeten worden. Denk bijvoorbeeld aan de kanteling van de WMO die alleen kan slagen als sprake is van voldoende sociale cohesie. Het is ons bekend dat Factorium duidelijke ideeën heeft hoe zij door middel van cultuureducatie kan bijdragen aan sociale cohesie in Oisterwijk. Daarvoor zijn echter wel middelen voor nodig.
We horen in uw eerste termijn graag een reactie op dit voorstel.
Sociaal sterk.
Het College wil fors investeren in een aantrekkelijke leefomgeving. Ruim 400.000 euro per jaar investeren in groen en veiligheid. Over drie jaren dus 1,2 miljoen euro.
En we willen ook een sociaal sterke gemeente zijn in 2030. We verwachtten daarom ook een investeringsplan op sociaal gebied. Het tegendeel blijkt waar.
We zijn ernstig geschrokken van de voorgenomen bezuinigingen van het College op sociaal beleid. Over vier jaar meer dan 2,3 miljoen euro. Wat een schril contrast met de bovengenoemde investeringen in het groen en in veiligheid binnen de gemeente. Straks hebben we een groene en veilige gemeente waar een groot deel van de inwoners onder de armoedegrens leeft en een ander deel uitbundig geniet van een pilsje op het terras. Dat verstaan wij niet onder een gemeente die ruimte biedt voor diversiteit en maatschappelijke betrokkenheid. Het draagt in onze ogen niet bij aan de gewenste sociale cohesie.
Daar komt dan ook nog de bezuiniging van de rijksoverheid bovenop zoals verwoord in het Bestuursakkoord. Deze extra bezuiniging is nog niet in de PPN meegenomen. Naar verwachting zullen inwoners met een arbeidsbeperking in onze gemeente dan nog eens een bezuiniging van 1,8 miljoen voor hun kiezen krijgen.
We vinden dit onacceptabel.
Zo zwaar mag je de kwetsbaren in een fatsoenlijke gemeente als Oisterwijk niet belasten. Daarom ondersteunen we de acties van meerdere gemeenten om afstand te nemen van dit deel uit het bestuursakkoord. We dienen daartoe de volgende motie in…
Het is een illusie te denken dat de kanteling van de WMO zal leiden tot de gewenste bezuiniging op sociale zaken. Overigens is die kanteling bedoeld om iedereen mee te laten doen in de samenleving, niet primair om te bezuinigen. De WMO Raad geeft dit ook aan en vraagt expliciet naar een plan van aanpak.
We vragen het College te zoeken naar extra middelen om het leven voor minima in Oisterwijk ook aantrekkelijk te houden. De investeringen in het participatiefonds en mantelzorg/vrijwilligerswerk zijn vriendelijke pogingen, maar zwaar onvoldoende. Die fondsen moeten beter gevuld worden, bijv door overheveling uit andere programma’s, meer opbrengsten uit betaald parkeren door uitbreiding van de betaalde parkeercirkel in het centrum, of verhoging belastingen. Voor PrO is verhoging van de OZB voor dit doel ook bespreekbaar. Ook weten we inmiddels dat het accress verhoogd zal worden in 2012. Bent u bereid deze extra inkomsten te gebruiken voor het fonds maatschappelijk participatie of de bezuinigingen op themasubsidies voor sociale ondersteuning en begeleiding terug te draaien, zodat kansen voor kwestbare groepen vergroot kunnen worden om daadwerkelijk mee te doen?
Wij horen graag uw standpunt hieromtrent. Zo nodig dienen we hierover in tweede termijn een amendement in.
De gedachte van het Maatschappelijk Bedrijf Oisterwijk vinden we interessant. Een dergelijk bedrijf past perfect in de netwerksamenleving. U besteedt daar in deze PPN veel woorden aan. Het lijkt zelfs in Nederland een noviteit te zijn. Wel is onduidelijk welk budget hiervoor gereserveerd wordt. Graag duidelijkheid hierover. In het Maatschappelijk Bedrijf Oisterwijk werken bedrijven, instellingen en gemeente samen om kansen te benutten met een sociaal-economisch gezonde gemeente als resultaat. Een van de vernieuwingen die naar onze mening duidelijk bijdraagt aan het realiseren van de toekomstvisie.
Dienende overheid.
U wil een burgersamenleving, een samenleving waar sprake is van netwerken, samenwerking, betrokkenheid op elkaar. Eigen verantwoordelijkheid. Een actieve burger en een dienende overheid. Jammer dat u deze dienende houding al niet in deze PPN hebt toegepast. U wil nog steeds voor iedereen alles regelen. Op detailniveau kortingspercentages toepassen. Waarom heeft u niet gekozen voor een benadering waarin u netwerken zelf verantwoordelijk maakt voor het realiseren van bezuinigingen? De cultuursector zou deze nieuwe benadering volgens ons prima aankunnen. Hoe gaat u de omslag naar een dienende organisatie maken? Wat ons betreft niet door te bezuinigen op onderzoeken van de Rekenkamer en de Griffie. Dat is te eenzijdig en valt onder de categorie kruimelwerk.
Een dienende overheid kijkt in onze ogen kritisch naar de eigen organisatie, snijdt dus ook in het eigen vlees, bijvoorbeeld in het aantal formatieplaatsen van directie en management. We vinden hiervan te weinig terug in de PPN.
Tot slot.
Voorzitter, uw college heeft in deze PPN bezuinigingen en innovaties samengebracht. Wij vinden dat moedig en complimenteren u met de aanpak. Helaas ontbreken in dit document vaak de afwegingen om de toekomstvisie van Oisterwijk te realieren. De balans tussen investeringen in de leefomgeving en bezuinigingen in de sociale sector is ver te zoeken in deze PPN. We hebben u kritische vragen gesteld en hopen de antwoorden daarop in uw eerste termijn, volgende week, te ontvangen. We zullen het per slot samen met minder moeten doen.
Tot zover in eerste termijn.