Voorzitter,
Welk perspectief is er voor inwoners van Oisterwijk de komende jaren? Volgens uw College een heel somber financieel perspectief. We zullen elk jaar zo tussen de 9 ton en een miljoen euro moeten bezuinigen. Niet iets om vrolijk van te worden als burger. Het college ziet de parel duidelijk minder glanzen.
Waarom zo’n somber perspectief? Hard nodig zegt uw College om financieel gezond te kunnen blijven. Die 9 ton bezuiniging is nodig omdat we ons goed gevulde spaarvarken niet stuk willen slaan en we niet willen dat burgers extra voor gemeentelijke belastingen moeten betalen. Ook Den Haag stuurt minder geld naar Oisterwijk en vraagt ons taken over te nemen. Met grote kans dat we die taken moeten uitvoeren met minder geld dan dat ze in Den Haag zelf nodig hadden.
Ga er maar aan staan. Er komen minder inkomsten binnen. Deels omdat we daar zelf voor kiezen door niet te veel gemeentelijke belastingen aan onze burgers op te leggen. Deels omdat we taken van het Rijk moeten overnemen. Tegelijkertijd blijven de uitgaven die we zelf doen, hoog. Een ingewikkeld probleem waarvoor de perspectiefnota oplossingen aanreikt.
Wat mag je eigenlijk verwachten van een perspectiefnota? Hoop op een perspectief hoe het College de visie op Oisterwijk 2030 gaat realiseren? Hoop op een perspectief hoe het College de burgers centraal gaat stellen? Hoop op een perspectief hoe het College denkt meer en slimmer samen te werken met organisaties? Hoop op een perspectief voor nieuwe en creatieve oplossingen om ons financieel probleem te tackelen? Uw College heeft samen met ambtenaren veel uren nagedacht en gediscussieerd over oplossingen. En die oplossingen staan in deze perspectiefnota.
Het resultaat van deze intensieve sessies is slechts een perspectief op bezuinigingen. Bedacht vanuit de ivoren toren van het gemeente huis. Het biedt zicht op wat in de ogen van het College minder moet, niet hoe we samen met burgers meer resultaat met minder geld kunnen bereiken. Van de titel uit het coalitie akkoord ‘’Samen meer met minder” krijgt dat ene woordje minder alle aandacht.
Het College lijkt daarmee af te wijken van de afgesproken kaders. Past die kaders niet toe maar legt ook niet uit waarom hij afwijkt van kaders zoals de Visie 2030, kernwaarden, het Coalitieakkoord, De WMO visie.
Voorzitter, dit heeft de PrO fractie enorm verbaasd. We hopen dat uw College volgende week duidelijk uitlegt hoe de bezuinigingen die u voorstelt passen binnen de gestelde kaders. En u de Raad daarmee in staat stelt haar controlerende rol uit te voeren. En als u dan toch bezig bent, neem dan meteen het Addendum mee als kader.
Voorzitter,
PrO zou PrO niet zijn als ze geen alternatief perspectief voor de burgers presenteert dat wel past binnen de kaders. Dit PrO perspectief volgt hieronder.
PrO wil een netwerksamenleving. Die heb je niet van vandaag op morgen, daar moet je met z’n allen hard aan werken. We geloven dat burgers bereid zijn mee te denken over oplossingen om de financiële crisis te bezweren. Dan moet je als College wel gaan organiseren, de burgers vertrouwen geven, durven loslaten en regelmatig controleren.
Wij willen per 1 Jan 2014 ook een sluitende begroting zonder de lasten voor de burgers te verhogen of de reserves extra aan te tasten. We geloven het College dat we dan per jaar zo tussen de 900000 en 1,2 miljoen moeten bezuinigen. Als Den Haag anders besluit horen we dat graag in september, ruim voordat we discussiëren over de begroting 2013. We werken daar graag aan mee binnen de afgesproken kaders.
Maar daar moet je wel vandaag mee beginnen. Dus mouwen opstropen en met z’n allen Burgers, Raad, College, Organisatie een netwerksamenleving bouwen. Hoe je dat doet? Hieronder een aantal suggesties. Onze alternatieve ingrediënten voor de perspectiefnota 2012. We zijn benieuwd naar uw reactie.
- Kijk eerst eens goed naar de zogenaamde autonome kosten
Zo genaamd, omdat in onze ogen geen kosten zijn die op ons af zijn gekomen zonder dat we daar iets aan konden doen. We hebben berekend dat bijna 700.000 euro die nu geboekt staan onder autonome kosten voorkomen hadden kunnen worden of gewoonweg keuzes zijn die uw College heeft gemaakt. Bijna 300.000 euro is gewoon veroorzaakt de organisatie (voordeel belasting Tilburg twee keer geboekt nadeel 50.000, aanbestedingsnadeel Energie van een ton, korting Equalit meer dan een ton). 250.000 euro door minder inkomsten die doorberekend hadden kunnen worden of die tot minder Fte hadden kunnen leiden (bouwleges, toeristenbelasting), 70.000 euro door samenwerking buiten de gemeente die duurder uitvalt (RUD, Veiligheidsregio). Inboeken extra fte voor maatschappelijk werkbedrijf en schuldhulpverlening twv 85.000 euro.
Totaal zoals gezegd toch een slordige 700.000 euro die in het putje wegstroomt. En die zeker niet autonoom mogen worden genoemd.
Voorzitter, geef leiding aan het interne proces om dit soort fouten te voorkomen en passende maatregelen te nemen. Oisterwijk heeft een kwaliteitscertificaat en weet hoe je kunt verbeteren. Een reductie van de helft op kosten die u autonoom noemt moet daarmee zeker mogelijk zijn. Dat geld kunnen we beter aan burgers besteden. Zorg in ieder geval dat het verlies bij bouwleges en toeristenbelasting gecompenseerd wordt. Of door de leges te verhogen, of het aantal fte te verminderen. Mijn collega De Kort komt hier bij het agendapunt over de jaarrekening nog op terug.
- Richt de activiteiten in conform het participatiewiel.
Mijn collega Van Tongeren heeft hier in de commissie AZ al over gesproken. In het participatiewiel staat de burger centraal en worden activiteiten van de gemeente integraal gericht op participatie van alle burgers, de kwetsbaren maar ook de weerbare burgers. Er worden minder kosten gemaakt omdat afdelingen beter kunnen samen werken, de schotten tussen afdelingen verdwijnen. Meer maatschappelijke die met minder geld kunnen worden bereikt. Het participatiewiel hoeft niet alleen als richtlijn voor de taken die uit Den Haag komen gebruikt te worden. Ik doel dan op de overheveling van de AWBZ en Jeugdzorg, maar is de basis voor het realiseren van een eerlijke, zorgzame samenleving, waar iedereen kans krijgt mee te doen. Zo voorkom je dat mensen binnen een netwerksamenleving uit de boot vallen. Samen meer met minder dus.
- Leer van goede praktijken.
Denk daarbij aan Oisterwijk 800, Intents, het seniorenplatform en Factorium Arrest 4.13. Prachtige voorbeelden hoe een netwerksamenleving werkt en waar met weinig geld veel wordt gedaan. Pas deze positieve ervaring toe op jeugdwerk in The Base en Vision. Bespreek met hun bestuur de noodzaak te bezuinigen en biedt mogelijkheid tot meedenken. In de commissie Inwonerszaken hebben ze beide ingesproken en aangeboden mee te denken. Grijp die hand, het is een begin van een enthousiast netwerk. Mijn fractie accepteert de botte bezuinigingen op het jongerenwerk niet. Zonder overleg zo’n forse bezuiniging opleggen past niet in de samenleving waar burgers centraal staan. Datzelfde geldt voor bezuinigingen Wereldwijd en Charitas. Deze luttele bedragen staan niet in verhouding tot de enorme kosten van 700.000 euro die u autonoom noemt, waar ik het zojuist over had.
Bezuinigen op maaltijden van senioren om hen daarmee te verplichten elders hun maaltijd te gaan gebruiken is in onze ogen wel een heel vreemde manier om een netwerksamenleving te vormen. Waarom vraagt u horeca ondernemers en scholen in de gemeente niet of ze een RestoVanHarte willen oprichten. Dat werkt al in veel gemeenten en biedt pas echt soelaas voor kwetsbare groepen en de verbinding met andere burgers.
U verwacht dat de groep burgers die gebruik moeten maken van schuldsanering gaat toenemen en trekt 25.000 euro uit om dit op te vangen. Dat zal wel een extra ambtenaar zijn. Het verbaast ons dat u hierin wil investeren en eerder een initiatiefvoorstel van PrO en CDA afwijst waarin wordt voorgesteld sociaal raadswerk in Oisterwijk te introduceren, juist om het aantal burgers die van de schuldsanering gebruik moet maken te verminderen. Meer dan 100 gemeenten hebben heel goede ervaringen met sociaal raadslieden werk, het is aangetoond dat dit geld oplevert voor zowel de burger als de gemeente. Onbegrijpelijk dat u denkt dat we dit in Oisterwijk allemaal wel zelf kunnen. U laat het gebeuren dat burgers in schulden terecht komen. Iets dat voorkomen kan worden. Veel gemeenten hebben positieve ervaringen. Een gemiste kans. We zullen volgende week daarom alsnog een motie indienen over dit onderwerp. (folders uitdelen)
- Maak gebruik van een Innovatiefonds zonder geoormerkte projecten. Het innovatiefonds is vorig jaar niet alleen ingevoerd voor culturele activiteiten. Het gaat om een breed fonds waarin activiteiten kunnen worden gefinancierd die netwerken mogelijk maken. Breid dit fonds uit en stel niet uit. Het is een middel dat perfect past in een netwerksamenleving.
Voorzitter,
‘De publieke zaak’ vraagt in toenemende mate om een gezamenlijke aanpak en verantwoordelijkheid van overheid en samenleving. Hierbij gaat het niet alleen om inspraak of om ‘burgerparticipatie’, maar vooral om het werken in vitale coalities waarin naast overheid en burgers ook ondernemers en maatschappelijke instellingen participeren. Denk aan Arrest 4.13 wat een prachtig voorbeeld is van een vitale coalitie. Coalitievorming is ook nodig binnen de gemeentelijke organisatie – zoals tussen bestuurders, beleidsmakers en ambtenaren die de bedrijfsvoering in goede banen moeten leiden. Dat betekent nogal wat voor uw college en de ambtenaren. Er vindt minder controle plaats. In plaats daarvan is meer lef nodig. Daardoor ontstaat er ruimte voor succesvolle slimme combinaties in de uitvoering van overheidsbeleid. De focus moet gericht zijn op efficiency en effectiviteit, maar bovenal op creëren van voldoende draagvlak.
De rollen van het gemeentebestuur veranderen. Niet de raad of het college bepaalt van bovenaf wat er in onze gemeente moet gebeuren, maar keurt initiatieven uit de samenleving of ze binnen de kaders passen. We kennen het nieuwe werken, het nieuwe eten en ook nu ook het nieuwe besturen. Dat vraagt nogal wat van het gemeentebestuur. Misschien moeten de Raad en de Commissies ook anders vergaderen. Maar die beslissing is aan de Raad en de Commissies en niet aan het College. Onze fractie denkt graag mee over hoe we het nieuwe besturen in Oisterwijk vormgeven.
PrO ziet de rol van de Raad in de toekomst anders. En als je de wereld wilt veranderen moet je bij je zelf beginnen. De PrO fractie zal vanaf vandaag raadsvoorstellen nog strenger toetsen of ze binnen de kaders passen en we zullen controleren of voorstellen op correcte wijze met de burgers tot stand zijn gekomen. Dat geldt ook voor de bezuinigingsvoorstellen die u voorstelt in deze PPN. We verwachten dat u volgende week aangeeft welke kaders u bij de voorstellen heeft toegepast en als u geen kaders heeft toegepast een uitleg waarom u dat niet heeft gedaan. Verder zullen we pas instemmen met een voorstel als duidelijk is dat het voorstel samen met burgers tot stand is gekomen.