Jan de Laat: Gevolgen van het steeds ouder worden van onze inwoners
Een volgend essay, geschreven door onze lijsttrekker Jan de Laat. Wat wil PrO bereiken voor de ouderen in Oisterwijk?
Gevolgen van het steeds ouder worden van onze inwoners
Van alle Europese landen groeit in Nederland het aantal 65-plussers het hardst: tussen 1995 en 2020 met 64%. Het hoogtepunt van de vergrijzing wordt verwacht in 2040. Hierna neemt het percentage 65-plussers licht af, waarna de 65-plussers ongeveer 40% van de bevolking zullen innemen. In 2016 waren er in Oisterwijk 5847 65-plussers. Dat was 22,6% van het inwonersaantal. In 2040 zal dat bijna verdubbeld zijn. De vergrijzing heeft ook voor gemeenten op veel terreinen gevolgen, zoals voor de (preventieve) zorg (in de buurt) en de woningmarkt (aangepaste woningen).
Preventie
Preventie van eenzaamheid. Naarmate men ouder wordt, voelt men zich vaker eenzaam. Van de 65-74-jarigen geeft 41 procent aan zich eenzaam te voelen, en 7 procent voelt zich zeer eenzaam. In de leeftijdscategorie van de 85-plussers zijn deze percentages opgelopen tot respectievelijk 59 en 14 procent. Migranten van niet-westerse herkomst voelen zich vaker dan autochtonen (zeer) eenzaam (Roest & Van den Brink, 2013). Die eenzaamheid heeft een sterk negatief effect op de kwaliteit van leven van ouderen. Bovendien is eenzaamheid een katalysator als het gaat om de impact die medische aandoeningen hebben op het leven van ouderen. Ook is het voor eenzame ouderen lastiger om een beroep te doen op hun omgeving voor ondersteuning, waardoor zij eerder een beroep moeten doen op ondersteuning en zorg vanuit de professionele hoek. Meer aandacht voor het voorkomen van eenzaamheid heeft effect op de kwaliteit van leven en levert ook nog financieel voordeel op.
Zorg in de buurt
De levensverwachting van Nederlanders is de laatste jaren toegenomen. Vanuit het perspectief van inwoners is dat een geweldige ontwikkeling. Dat is deels een succes van de gezondheidszorg, maar met als bijwerking dat steeds meer mensen ziek door het leven gaan. Het aantal mensen met een chronische ziekte is toegenomen en vaak hebben zij niet één maar meerdere chronische ziekten. Zorg die rond deze inwoners moet worden georganiseerd is voor veel mensen zorg in de buurt, de directe leefomgeving. De decentralisatie in de langdurige zorg vraagt om afstemming van zorg waarbij gezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning, basisgezondheidszorg en preventie samenwerken. Belangrijk is dat het bereik van preventie wordt vergroot.
(Aangepast) Wonen
Een gebiedsgerichte organisatie, binnen een woonservicegebied, biedt veel kansen. In een woonservicegebied zijn wonen, zorg en welzijn zo georganiseerd dat ouderen en mensen met een beperking lang zelfstandig kunnen blijven wonen zonder in een isolement te raken en zo veel mogelijk zelf de regie kunnen nemen over de kwaliteit van hun leven. Diverse partijen zorgen in een woonservicegebied gezamenlijk voor een gebiedsgericht aanbod van fysieke en sociale voorzieningen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Door de gebiedsgerichte aanpak kunnen de partijen de zorg- en welzijnsbehoefte van de bewoners beter signaleren en eerder en gerichter interveniëren.Een aangepaste ouderenwoning die ingericht is op het comfort en de veiligheid van oudere personen. Mogelijkheden hiervoor zijn ook een aanleunwoning bij een verzorgings- of verpleeghuis, zodat de noodzakelijke hulp steeds in de buurt is.
Wat wil PrO hierin bereiken?
- Een Wmo-beleid dat ingericht is op het blijven meedoen van ouderen in de samenleving.
- Een samenhangend beleid voor een veilige, toegankelijke en inspirerende woon- en leefomgeving voor ouderen.
- Beleid voor alle ouderen, gericht op preventie en voor de langere termijn.
- Het stimuleren en financieren van een ondersteuningsaanbod dat ouderen in staat stelt om actief aan de samenleving deel te nemen.
- Inzetten op programma’s die sociaal isolement van ouderen voorkomen en bestrijden.
- Blijven investeren in dagvoorzieningen.
- Faciliteren van inspraak van ouderen als het gaat om relevante voorzieningen voor deze groep. Het beleid rondom ouderen wordt afgestemd met ouderen zelf.
- Actief stimuleren van het gebruik van financiële ondersteuningsmogelijkheden voor minder draagkrachtige ouderen in het kader van de bijzondere bijstand met het oog voor de stapeling van kosten.
- Onderzoek naar de behoefte aan (aangepaste) woningen of leefvormen bij ouderen.
Wat betekent dit concreet?
- Ouderen moeten de zorg krijgen die zij nodig hebben.
- Ouderen moeten zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Hiervoor zijn niet alleen welzijn en zorg dicht bij huis belangrijk, maar ook een goede woonomgeving en goed en betaalbaar vervoer.
- Voldoende betaalbare en levensloopbestendige woningen voor ouderen.
- Voldoende aanbod van aantrekkelijke woonvormen voor ouderen.
- Het faciliteren van groepen ouderen die zich bijvoorbeeld door de vorming van buurtcollectieven of bouwinitiatieven voorbereiden op het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.
- Streven naar een toegankelijke omgeving met drempelvrije winkels, goed en veilig vervoer en voorzieningen dichtbij.
- Zorgen voor een eenvoudig vergunningenstelsel dat het mogelijk maakt om tijdelijk een extra woonvoorziening op het terrein van particulieren te creëren om zo mantelzorg te kunnen verlenen.
- Stimuleren dat welzijn en zorg zo dicht mogelijk bij de oudere georganiseerd worden, liefst op buurt- of wijkniveau.
- Verantwoordelijk nemen voor de veiligheid en de toegankelijkheid van de openbare ruimtes.
- Zorgen dat trottoirs goed begaanbaar zijn en dat obstakels snel weggenomen worden.